تحقیق آماده مروري بر طبقات اجتماعي دوره ساسانيان – 29 برگ وورد قابل ویرایش
تحقیق آماده مروري بر طبقات اجتماعي دوره ساسانيان – 29 برگ وورد قابل ویرایش
-2 تعريف طبقه اجتماعي
از مفهوم طبقه تعاريف و استنباطهاي بسياري شده و خصيصههاي متفاوتي را براي آن قائل شدهاند. به طوري كه در مطبوعات و زبان محاورهاي اصطلاحاتي از قبيل طبقات دانشجو، معلم، روشنفكر، كاسب و … به وفور ديده و شنيده ميشود. ولي هيچ كدام از اين ها طبقه نيستند و نمي توان هر گروه اجتماعي را به صرف گروه بودن طبقه اجتماعي دانست.
طبقه اجتماعي را ميتوان گروهي از افراد دانست كه داراي پايگاه اجتماعي مشابهي هستند ويا قشري از مردم هستند كه از لحاظ عواملي مانند امتيازات خانوادگي و پايگاه حرفهاي، آموزشي، درآمد با هم تقريبا مساوي هستند و اين گروه از مردم توسط اعضاي آن قشر، مساوي فرض ميشوند. در تعريفي ديگر طبقات اجتماعي گروههاي بزرگي از مردم فرض شدهاند كه بر حسب موقعيت شان در نظام تاريخي مفروضي از توليد اجتماعي ، بنابر روابط آن ها با وسايل توليد كه معمولا به موجب قانون تثبيت شده و رسميت يافته است و بر طبق نقشي كه در سازمان اجتماعي كار بر عهده دارند و نيز بر حسب نحوه دريافت ميزان سهمي كه ثروت اجتماعي نصيب ميبرند، از يكديگر متمايز ميشوند.
بنابراين به طور كلي ميتوان گفت كه اعضاي جامعه توسط پايگاههاي اجتماعي خويش، در قشرهاي اجتماعي خاص قرار ميگيرند. و قشر دستهاي از افراد به شمار ميرود كه در سلسله مراتب، خصوصيات موقتي معيني چون درآمد، حيثيت و شيوه زندگي، مرتبه مشابهي را دارند. از پيوند قشرهاي متعدد، واحد بزرگتري به وجود ميآيد كه آن را طبقه اجتماعي ميناميم. طبقات اجتماعي گروههاي ذينفعي هستند كه در شرايط ساخت اقتصادي اجتماعي معيني ظاهر ميشوند كه در ضمن نسبتا پايدارند و اعضاي آن ها از لحاظ تملك ابزارهاي توليد پايگاه كم و بيش يكساني دارند.
2-2 طبقات اجتماعي
در تمدن آريايي ايراني، مردم را به مناسبت مشاغلشان به طبقاتي تقسيم كردهاند. در اوستا جامعه ايراني را به سه طبقه تقسيم كرد: 1- روحانيون (آثرون) ،2- جنگيان (رث ايشتر) 3- كشاورزان (و استريو فشوينت).
اين طبقه بندي از تقسيمات اجتماعي، بسيار قديم است و در همه جاي اوستا از اين سه طبقه سخن به ميان رفته است. البته در يسناي هات 19 فقره 17 يك طبقه ديگر به اين طبقات افزوده شده است، و اين افزودن، در آن جايي است كه در يسناي ميگويد:« كدامند اين چهار طبقه (پيشه) در جواب گويد اثروان – رث شتر ، واستريه فشيانت و هوئي تي».
در ايران عهد ساساني به تدريج طبقهبندي چهارگانه جامعه شكل گرفت و در تشكيلات جديد، دبيران در مرتبه سوم قرار گرفتند و برزيگران و پيشهوران با هم در تحت عنوان طبقه چهارم درآمدند.
بنا به كتاب تاج اردشير بابكان نخستين پادشاهي بوده است كه براي نديمان و درباريان خود درجات و مراتبي معين كرد و زمام سياست و تدبير ايشان را به كف گرفت. او نديمان و درباريان را به سه طبقه تقسيم كرد. که اين نظام طبقاتي اردشير بيش از همه عامه مردم را در فشار قرار داد.
منابع موجود با تفاوتهائي مينويسند كه در عهد اردشير اول تقسيم به چهار طبقه يا رسته طبق كتاب مقدس زرتشتيان مقرر گشت. شايان ذكر است كه به يقين نميتوانيم بگوئيم از چه زماني سامان و تقسيمات طبقاتي به اوج صلابت خود رسيده و حتي ميزان اين صلابت و استحكام به راستي تا چه اندازه بوده است. شايد بتوان گفت در پايان سده سوم ميلادي اين سامان و صلابت طبقاتي شروع به شكلگيري كرده است.