تحقیق آماده حمايت از ميراث فرهنگي در حقوق بين المللي – 37 برگ وورد قابل ویرایش
تحقیق آماده حمايت از ميراث فرهنگي در حقوق بين المللي – 37 برگ وورد قابل ویرایش
فصل اول : معاهدات بين المللي
مبحث اول : كنوانسيون حمايت از اموال فرهنگي در مخاصمات مسلحانه «1954 يونسكو»
1:موضوع ودامنه شمول
موضوع كنوانسيون 1954 لاهه حمايت از ميراث فرهنگي كشور ها به عنوان بخشي از ميراث فرهنگي جهاني است.
در مقدمه كنوانسيون تصريح شده است كه با اعتقاد به اينكه هر نوع تجاوز به ميراث فرهنگي، صرفنظر از تعلق آن به هر ملتي، تجاوز به ميراث فرهنگي بشري تلقي ميشود و همة ملتها در فرهنگ جهاني سهيم هستند، طرفين معاهده، هر نوع حفاظت از ميراث فرهنگي را امري ضروري ميدانند.
معاهده مذكور ،اقدامات ضروري براي تحقق اهداف كنوانسيون را در دو طبقه ملي و بينالمللي تشريح كرده و صرفاً به بيان مقرراتي براي زمان جنگ اكتفا ننموده است.
الف- دامنه شمول كنوانسيون به لحاظ اعضاي متعاهد :
كنوانسيون 1954 به طور كلي شامل دو نوع مقررات مختلف ميباشد: مقرراتي كه در زمان صلح معتبر بوده و مقرراتي كه در زمان جنگ لازم الاجراء است. معذلك كاربرد اصلي كنوانسيون مربوط به زماني است كه جنگي اعلام شود يا برخورد مسلحانهاي بين دويا چند طرف متعاهد واقع شود.در شرايط جنگ و وقوع برخورد مسلحانه مفاد كنوانسيون براي كليه اطراف متعاهد لازم الاجرا خواهد بود. حتي در صورتي كه يكي از دول متخاصم عضو كنوانسيون نبوده ولي طرف ديگر عضو آن باشد، كشور عضو كنوانسيون ملزم به رعايت مفاد آن خواهد بود. همچنين كنوانسيون مذكور در مقام بيان مقررات ناظر به جنگ هايي كه جنبة بين المللي ندارد ودر سرزمين يكي از طرفين قرارداد واقع ميشود، طرفين مخاصمه را مكلف به رعايت مقررات قرارداد ميداند.
همچنين كنوانسيون مذكور،مساله خروج اموال فرهنگي از منطقه تحت اشتغال را مورد توجه قرار داده است.
در اين صورت كشور مقصد موظف به توقيف اموال مذبور ميباشد.
در اين مورد كشوري كه اموال فرهنگي منتقل شده از منطقة تحت اشغال را توقيف نموده يا هنوز تعريف نكرده ولي در سرزمين او موجود است، چنانچه اموال مذكور مشمول تعريف مندرج در ماده 1 از كنوانسيون 1954 لاهه باشد، پس از خاتمه اموال مذكور را به مقامات صالحه كشوري كه قبلاً تحت اشغال بود و مالك واقعي اين اموال است،مسترد خواهد كرد.
بدين ترتيب كشور ثالثي كه اموال را در اختيار دارد و كشورهايي كه طرف تخاصم با كشور تحت اشغال بوده اند، نمي توانند اين اموال را بعنوان غرامت جنگي ضبط نمايند. يعني فرض امانت اموال فرهنگي از سوي كشور متخاصم يا كشور ثالث مدنظر ميباشد.
ب – دامنه شمول كنوانسيون به لحاظ سرزمين:
سرزمين كشورهاي متعاهد ،درصورتي كه مورد اشغال نظامي واقع شود، حتي اگر مقاومت نظامي به عمل نيامده باشد و يا درصورتي كه عرصة يك جنگ مسلحانه واقع شوند، در دايره كاربرد اين كنوانسيون ميباشند.
علاوه بر آن دولي كه سرزمين هايي رابه لحاظ بين المللي در اختيار دارند، مي توانند هنگام تصويب يا الحاق به قرارداد، طي يادداشتي خطاب به مدير كل يونسكو، شمول قرارداد به كليه سرزمينها يا يكي از آنها را ، تقاضا كنند.
2- روشهاي حمايت از اموال فرهنگي در كنوانسيون:
الف :حمايت عام:
حمايت عام از اموال فرهنگي- تاريخي، همه اموالي را كه واجد خصوصيات مندرج در ماده 1 باشند،در بر ميگيرد. كنوانسيون 1954 در بيان تعهدات طرفين قرارداد نسبت به اموال فرهنگي ، حمايت از آن بدون توجه به محل وقوع اثر، الزامي ميداند وسه اصل مهم را متذكر ميگردد:
1- هر يك از طرفين قرارداد تعهد مي نمايد كه اموال فرهنگي را چه در سرزمين خود و چه در سرزمين طرف ديگر قرارداد محترم شمارد.
2- استفاده از عرصه ومناطق مجاور اثر، به نحوي كه در صورت وقوع جنگ موجب تخريب آن گردد، ممنوع است.
3-نسبت به اموال فرهنگي – تاريخي واقع در سرزمين كشور متخاصم از هر گونه عمل خصمانه خودداري شود.
قابل ذكر اين كه تخلف از مفاد مشروحه ممنوع ميباشد مگر در مواردي كه يك «ضرورت نظامي» اجباراً چنين تخلفي را ايجاب نمايد.
در مقام توضيح «ضرورت نظامي» بايد گفت كه طبق كنوانسيون «امري غيرقابل احتراز» ميباشد كه مرجع تشخيص آن فرمانده تشكيلاتي بالاتر يا برابر يك لشگر باشد.
همچنين طبق كنوانسيون در صورتي كه تمام يا قسمتي از سرزميني يكي از كشورهاي متعاهد توسط كشور متعاهد ديگر اشتغال شود، كشور اشغاگر را مكلف ميسازد، امكناتي را فراهم مينمايد. تا مقامات ملي كشور مقابل اقدامات حفاظتي از ميراث فرهنگي را بعمل آورند.
درمورد اعمال تلافي جويانه نيز كنوانسيون در مواد 4 و5 صراحتاً هر گونه عمل انتقامي بر عليه اموال فرهنگي- تاريخي را ممنوع اعلام نموده و متذكر شده است كه عدم اجراي اقدامات حفاظتي مندرج در ماده 3 نمي تواند بهانه اقدامات تلافي جويانه وانتقامي طرف ديگر باشد.
ب- حمايت خاص:
فصل اول از معاهده 1954 لاهه در هفت ماده مقررات ناظر به حمايت عام از اموال فرهنگي وتاريخي منقول و غيرمنقول و تعهدات كشورها در قبال آن را بيان داشته است كه شامل همه شقوق اموال فرهنگي – تاريخي با هر درجه از ارزش ميباشد و حمايت عام از آنها مشروط به هيچ شرط نميباشد. اما معاهده 1954 با توجه به طبقه بندي آثار و با توجه به اينكه اهميت فوق العاده برخي از آنها به اندازه اي است كه علاوه بر حمايت عام،تدوين مقرراتي براي حمايت خاص از اين دسته از اموال فرهنگي – تاريخي ارزشمند را ضروري مي سازد ،مقررات خاصي را تدوين نموده است. همة اموال فرهنگي –تاريخي كه از مزاياي كنوانسيون در مورد حمايت عام برخوردارند، نميتوانند از مزاياي حمايت مخصوص بهره مند گردند وفقط تعداد محدودي از پناهگاههايي كه بمنظور حفاظت از اموال فرهنگي در زمان جنگ ساخته شده اند و مراكز غيرمنقول فرهنگي – تاريخي، مشروط بر اينكه با مراكز صنعتي يا هر هدف نظامي مهم كه به عنوان نقطه حساس در موقع جنگ ميتواند مورد يك آماج نظامي باشد، مانند فرودگاه ،ايستگاه راديويي و …،فاصله كافي داشته باشد وبه منظور نظامي مورد استفاده قرار نگيرد، را ميتوان تحت حمايت مخصوص قرار داد. يك اثر تاريخي زماني «مركزي با اهداف نظامي» تلقي و از شمول حمايت مخصوص خارج ميشود كه براي استقرار دايم نيروهاي مسلح يا جابجايي افراد وملزومات نظامي، هر چند بطور موقت، مورد استفاده قرار گيرد.
بند 4 از ماده 8 كنوانسيون مقرر ميدارد ، چنانچه يكي از اموال فرهنگي مذكور دربند 1 اين ماده :درنزديكي يك هدف نظامي مهم واقع شده باشد،به شرطي ميتواند تحت حمايت مخصوص قرار گيرد كه طرف متقاضي متعهد شود، در صورت وقوع جنگ از هدف مذكور هيچگونه استفاده نظامي كند و به خصوص اگر هدف مورد نظر ايستگاه راه آهن يا فرودگاه باشد،هر گونه رفت وآمد را در زمان صلح ازآنجا منحرف سازد.
بدين منظور لازم است كه اموال فرهنگي – تاريخي در «دفتر ثبت بين المللي اموال فرهنگي تحت حمايت مخصوص» ثبت شوند. مقررات اجرايي معاهده 1954 لاهه شرايط اين دفتر را مشخص نموده كه بموجب آن مدير كل يونسكو مسئووليت ثبت آثار در دفتر مذكور را برعهده دارد.
پناهگاههاي اموال فرهنگي منقول، مراكز وساختمانهاي تاريخي و ساير اموال فرهنگي غيرمنقول كه در دفتر حمايت مخصوص ثبت ميشوند، پس از ثبت دردفتر مذكور، از هر گونه تجاوز، تعرض وتخريب مصون بوده وهيچ يك از دول عضو، مجاز به استفاده نظامي از عرصه ومناطق همجوار اثرنخواهد بود.
هرچند ثبت آثاردر فهرست مذكور اصلاً درزمان صلح و با رعايت مقررات مندرج درماده 7 كنوانسيون انجام ميگيرد، اما معاهده 1954 لاهه و آيين نامه اجرايي آن ثبت آثار در زمان جنگ را هم قابل قبول دانسته و دو مورد را مشخصاً ذكر نموده است: 1- پناهگاههاي پيش بيني نشده :
اگر در جريان جنگ و به خاطر حوادث ناشي ازآن،هر يك از دول عضو براي حفاظت از اموال فرهنگي منقول ناچار شود ،پناهگاههايي را براي حفاظت از اين قبيل اموال در برابر حوادث ناشي از جنگ ايجاد نمايد، دولت مذكور ميتواند ثبت آن را در دفتر حمايت مخصوص تقاضا نمايد و در صورتي كه كميسر كل دلايل دولت متقاضي را منطبق با مفاد كنوانسيون تشخيص دهد، ميتواند اجازه دهد كه علامت مخصوص كنوانسيون در محل مذكور نصب گردد وپناهگاه از حمايت مخصوص برخوردار گردد.