تحقیق آماده وظايف دادستان ديوان در طول محاکمه و بعد از صدور راي – 16 برگ وورد قابل ویرایش
تحقیق آماده وظايف دادستان ديوان در طول محاکمه و بعد از صدور راي – 16 برگ وورد قابل ویرایش
مبحث اول: نقش دادستان در جريان محاکمه
در نظام ديوان کيفري بين المللي محاکمه معمولاً با بيانات افتتاحيه دادستان آغاز مي شود که وي مطالب خود را در رابطه با عنوان اتهامي مندرج در کيفر خواست و عناصر اصلي اتهامات را تشريح کرده و چهارچوب ادعاهاي خويش را ارائه مي دهد پس از خاتمه بيانات دادستان وکلاي مدافع نيز بيانات و دفاعيات افتتاحيه خويش را ارائه مي نمايند سپس متهم حق دارد بدون اداي سوگند و با نظارت شعبه بدوي مطالبي اظهار نمايد پس از اين مرحله دادستان به ارائه پرونده و مواضع خويش مي پردازد در اداي اين وظيفه، دادستان به معرفي و استماع شهادت شهود و تقديم مدارک اقدام مي کند شهود ابتدا مستقيماً توسط دادستان مورد سوال قرار مي گيرند و سپس وکلاي مدافع به استنطاق آنان مي پردازند و آخر سر، دادستان مجدداً شهود را مورد سوال قرار مي دهد.
اصول حاکم بر موضوع و حد و حدود سوال و جواب مستقيم، استنطاق از شاهد طرف مقابل و سوال جواب مجدد از شاهد خود همان اصول معمول در محاکمات بين المللي است در سوال و جواب از شاهد، دادستان و يا وکيل مدافع نبايد به راهنمايي شاهد خود بپردازند يعني سوالاتي مطرح کنند که در واقع پاسخ در آن مستتر است در حاليکه در استنطاق از شاهد طرف مقابل اين روش مقبول است (مثل اينکه بپرسند: آيا آن اتومبيل قرمز نبود؟)
طبق قواعد دادرسي ديوان کيفري بين المللي، استنطاق از شاهد طرف مقابل بايد محدود به موارد مطروحه در سوال جواب مستقيم و اعتبار شاهد باشد و هرگاه شاهد بتواند در موضوعات مربوط به ادعاي طرف سوال کننده (طرف مقابل) اداي شهادت کند محدود به موضوعات همان ادعا خواهد بود.
هر يک از طرفين حق دارند از شعبه بدوي رخصت سوال در خصوص موضوعات اضافي تقاضا کند يعني موضوعاتي که در مرحله سوال و جواب مستقيم مطرح نشده است.
قضات در هر مرحله از رسيدگي حق دارند سوالات خود را خطاب به شهود مطرح کنند. در مجموع قضات از اختيارات وسيعي در مديريت سوال و جواب از شهود برخورار مي باشند. در موارد خاص، قضات در خصوص اعتراضات احتمالي طرف مقابل نسبت به سوالات دادستان يا وکيل مدافع، حسب مورد، تصميم مي گيرند.
پس از اختتام ارائه پرونده توسط دادستان، قاضي متهم و وکلاي مدافع را به ثبت فهرستي از شهود خود دعوت مي کند. پس از اين مرحله، وکيل متهم بيانات افتتاحيه خود را تقديم مي کند و سپس شهود خود را به جايگاه فرا مي خواند که هر يک به ترتيبي که در قواعد مذکور در فوق بيان شد مورد سوال و جواب قرار مي گيرند و طبعاً حق دارند ادله و مدارکي تسليم کنند.
در پايان دفاعيات متهم، دادستان مي تواند دلايل معارض خويش را در رد دلايل متهم ارائه کند و متهم نيز حق خواهد داشت دفاعيات خود را بر دلايل معارض دادستان تقديم کند و نهايتاً دادگاه نيز ادله مورد درخواست خود را از طرفين دريافت خواهد نمود. هرگاه ادله موردنظر دادگاه شهادت شهود خاصي باشد، شهود مدعو دادگاه ابتدا توسط قضات دادگاه مورد سوال و جواب قرار مي گيرند و بعد توسط دادستان و پس ازآن توسط وکلاي مدافع مورد استنطاق قرار مي گيرند. پس از اين مرحله قضات حق سوال و جواب مجدد از شهود را دارند و دادستان و وکلاي مدافع نيز از حق استنطاق در خصوص مورد برخوردار مي باشند.
پس از استماع شهادت کليه شهود، دادستان بيانات اختتاميه خويش را ارائه مي کند وکلاي مدافع نيز بدنبال آن، بيانات اختتاميه خود را تقديم مي نمايند. در اين مرحله طرفين (دادستان، وکلاي مدافع) علاوه بر ارزيابي ادله تقديمي و ارائه خلاصه دلايل و نکات مهم خود در مسائل حکمي و موضوعي پرونده، ملزم هستند در خصوص تعيين مجازات و مسائل مختلف آن نيز نظرات خود را تقديم کنند وفق بند 2 از ماده 141 قواعد دادرسي و ادله ديوان، متهم بايد همواره از حق ارائه مطالب خود در مرحله آخر برخوردار باشد، علاوه بر اين در قواعد مذکور که با درايت خاص پيش بيني شده است. طرفين بايد موضوعات مربوط به تعيين مجازات را پيش از پايان محاکمه ولي به طور جداگانه در يک جلسه رسيدگي ديگر ارائه نمايند. در مباحث و گفتارهاي ذيل به شرح و اوليه رسيدگي ديوان در جهت تاييد اتهامات در جلسه مقدماتي و محاکمه و اختيارات دادستان در مراحل بعدی خواهيم پرداخت:
