تحقیق آماده مسأله جانشینی و وضعیت دولت اسلامی پس از مرگ پیامبر – 17 برگ وورد قابل ویرایش
تحقیق آماده مسأله جانشینی و وضعیت دولت اسلامی پس از مرگ پیامبر – 17 برگ وورد قابل ویرایش
نگاهی کوتاه به تحولات جامعه عربستان از پیش از اسلام تا مرگ پیامبر
اسلام دینی بود که به وسیله حضرت محمد (ص) در شبه جزیره عربستان پا به عرصه وجود نهاد، برای بررسی و شناخت هر نوع رویداد تاریخی که بعد از اعلام نبوت پیامبر در جامعه عربستان به وقوع پیوست آگاهی از وضعیت سیاسی ، فرهنگی و اجتماعی که جامعه عربستان آن روز در آن قرار داشت ضروری می باشد. جامعه عربستان به مناطق و نواحی مختلفی تقسیم شده است که این تنوع محیطی از طرز معیشت و به تبع آن دراخلاقیات و روحیات ساکنان هر منطقه دگرگونی هایی را ایجاد کرده است . ما در اینجا نخست به طور اجمال به بررسی مختصر جامعه عربستان که درگیر جنگ های رده بودند می پردازیم .
الف)موقعیت جغرافیایی مناطق درگیر در نبرد
در این جنگ ها پنج منطقه به طور کلی درگیر بودند. نخست قبایل ساکن در منطقه حجاز که به رهبری قریش و همراهی شهر های مکه ،مدینه،طائف و قبایل پیرامونی آن بطور یکپارچه بر موضع خود باقی مانده بودند و از دین اسلام برنگشتند .
دوم،قبایل غطفان ،فزاره،بنی اسد ،عبس و ذبیان به سرکردگی طلیحه که در ناحیه نجد عربستان می زیستند.
سوم،شورش قبایل یمامه به رهبری مسیلمه و قبایل بنی تمیم به رهبری سجاح در جنوب غربی منطقه بحرین . و نیز شورش قبایل عمان و قبایل بحرین در حاشیه خلیج فارس.
چهارم، شورش قبایل کنده به رهبری اشعث بن قیس در منطقه حضرموت که از خلیج عدن تا خلیج فارس امتداد دارد .
پنجم، شورش یمن به رهبری اسود عنسی در جنوب عربستان.
نکته جالبی که در نگاه نخست به این مناطق جغرافیایی در شبه جزیره عربستان به نظر می رسد، آن است که از مناطق پنج گانه فوق تنها در منطقه حجاز پس از مرگ پیامبر شورش و بازگشت از دین اسلام صورت نگرفت . و خود به خود این پرسش در ذهن نقش می بندد که با چنین گستردگی ای که در بازگشت از دین اسلام در این مناطق صورت گرفت چرا آنان موفق نشدند؛ و این یکی از مسایلی است که در این رساله برای روشن کردنش خواهیم کوشید.
ب)وضعیت سیاسی جامعه عربستان در آستانه ظهور اسلام
مورخان از وجود دولتهای متمرکز و قدرتمند در طول تاریخ در برخی از نواحی شبه جزیره عربستان سخن گفته اند ، از میان دولتهای تاریخی نام برده شده بازماندگان تنها چند دولت در حوزه اقلیمی مورد بحث ما قرار می گیرند . در سرزمین یمن نخست دولت معین است که از آن به عنوان قدیمی ترین دولت عربی نام برده اند که در سرزمین یمن در فاصله سال های 1300-630 پیش از میلاد می زیسته اند . و نیز دولت سبائیان که مابین سرزمین حضرموت و دولت معین می زیسته اند و پس از سقوط دولت معین بر قلمرو آنها چیره شدند و دامنه نفوذ دولت خود را از شرق تا خلیج فارس و از غرب تا دریای سرخ گسترش دادند و سومین سلسله ای که در سرزمین یمن تشکیل شد دولت حمیریان بود دولت حمیری در اواخر دوره خود در زمان پادشاهی ذونواس آیین یهود داشتند و چون او به آزار مسیحیان یمن پرداخت آنان به امپراطور روم که کیش مسیحی داشت پناه بردند و به دستور دولت روم پادشاه حبشه سپاهی را به فرماندهی اریاط به آنجا گسیل کرد و او بساط دولت حمیری را برچید و پس از آن بود که پای دولت ساسانی نیز به تحولات یمن باز شد و آنجا به منطقه نفوذ ایران تبدیل گردید .
کندیان نیز یکی از دولتهای مهمی بودند که ابتدا در شمال عربستان سکنی گزیدند و در آنجا با دولت ساسانی مرتبط بودند . همانطور که بعدا خواهیم دید اشعث بن قیس کندی در دیدار با پیامبر با انتساب خویش به آکل المرار افتخار می کند، کندیان مدتی توسط قباد پادشاه ساسانی به حکومت حیره منصوب می شوند، اما با دوباره قدرت گرفتن حیریان از زمان انوشیروان سران کندی توسط منذر به قتل می رسند وقدرتشان افول می کند
دولتهای دیگری نیز در شمال عربستان در طول تاریخ شکل گرفته بودندکه مانند دولت تدمر توانسته بودند در معادلات قدرت میان شاهنشاهی ساسانی و امپراطوری روم نقش مؤثر و مستقل داشته باشند و خاطرة آنها در افسانه اعراب تا مدتها باقی ماند و سپس در دولت حیره دست نشانده ساسانی و غسانیان دست نشانده روم بودند که هر چند قدرت دولت تدمر را نداشتند ، اما آنان نیز نقش مؤثری در تعادل قوای دو دولت قدرتمند در آن منطقه بازی می کردند .
